,,Pam­će­nje bo­la” knji­ga pro­fe­so­ri­ce knji­žev­no­sti u bje­lo­polj­skoj Gim­na­zi­ji ,,Mi­lo­je Do­bra­ši­no­vić”, Na­de D. Pa­vi­će­vić, ko­ja je uspje­šna i po­zo­ri­šna glu­mi­ca, za­pra­vo je sna­ža­na pre­gršt is­po­vjed­no-mi­sa­o­ne po­e­zi­je, eli­gič­ne po­e­ti­ke po­ko­re, emo­ci­o­nal­no dir­lji­vog opro­sta i pam­će­nja. To je bol­na, uboj­na li­ri­ka, ču­de­sno sna­že­na, na mo­men­te jet­ka i pri­gu­še­na, i uvi­jek op­to­če­na sr­mom nje­žno­sti i bek­sr­ja­ne če­žnje ar­ti­ku­li­sa­ne hri­šćan­skom je­zič­kom or­na­men­ti­kom, pi­še u po­go­vo­ru knji­ge Slav­ka Lu­ko­vić, Bje­lo­polj­ka ko­ja je rad­ni vi­jek pro­ve­la me­đu knji­ga­ma.
– Ova zbir­ka je is­to­vr­me­no svo­je­vr­sni lič­ni lir­ski sa­bor­nik, oslo­bo­đen pod­ra­zu­mi­je­va­ne pa­te­ti­ke, što je vr­lo te­ško iz­bje­ći kod ovog ob­li­ka po­et­skog is­ka­za i kod mo­ti­va ko­ji na oku­pu dr­že sve­ko­li­ko pro­su­to bi­ser­je, sve iz­bu­lje­ne ta­li­sma­ne ta­na­ne du­še autor­ke. Njen dru­go­go­di­šnji pro­fe­sor­ski rad, lič­no knji­žev­no is­ku­stvo, ko­mu­ni­ka­cij­sko-umjet­nič­ki kre­do sa vo­ka­bu­la­rom ko­ji iona­ko mir­še na po­et­ski, na je­zič­ku nor­mu i pre­ci­znost bez ko­je se tek ta­ko ne uz­li­je­će u ta­ko­zva­ne slo­bod­ne for­me sti­ha, omo­gu­ćio joj je, ne smao da iz­bjeg­ne stva­ra­lač­ke zam­ke, već i da nas, kao kon­zu­men­te, na svom pri­mje­ru pod­u­či (s ob­zi­rom na vi­še­de­ce­nij­sko op­šte od­su­stvo iz­vor­no­sti je­zi­ka u po­et­skim tek­sto­vi­ma ve­li­kog bro­ja sa­vre­me­nih stva­ra­la­ca na ovim pro­sto­ri­ma).
Lu­ko­vi­će­va ka­že da se to i oče­ku­je od vr­snih pro­fe­so­ra, pri­tom knji­žev­ni­ka.
– Dru­go je pi­ta­nje teh­ni­ke pi­sa­nja, ko­ja, u prin­ci­pu, uvi­jek ima svo­je po­klo­ni­ke, pa i ne mo­ra ih ima­ti, ali, čist po­et­ski iz­raz, bo­ga­tu pje­snič­ku ri­ječ, mo­ra po­što­va­ti, i to či­ni, po­red osta­log, za­i­sta uni­ver­zal­nu vri­jed­nost knji­ge – za­klju­či­la je Lu­ko­vi­će­va.
Ona do­da­je da je ovo dje­lo knji­ga po­sve­te sje­ni­ma nje­nog je­di­nog bra­ta Mi­li­je Pa­vi­će­vi­ća, po­zna­tog ne­u­rop­si­hi­ja­tra, put­ni­ka, pje­sni­ka, ko­ji joj je bio iz­u­zet­na po­dor­ška, stub i no­sač nje­nog ži­vo­ta, ona­kav ka­ka­vog le­gen­dar­no ima­ju cr­no­gor­ske se­stre.
– Sto­ga, mo­tiv knji­ge do­mi­ni­ra, on je i po­la­zi­šte i lajt­mo­tiv oko ko­ga se cen­tri­fu­gal­no zbi­ja­ju srod­ni mo­ti­vi i te­me ko­je po­či­va­ju na te­me­lji­ma tra­di­ci­je. U če­ti­ri pje­snič­ka ci­klu­sa ove zbir­ke, po­red ključ­nog mo­ti­va i nje­go­ve ne­kro­lo­ške osno­ve, na­šlo je mje­sta i ne­ko­li­ko pje­sa­ma po­sve­će­nih rat­ni­ci­ma, ju­na­ci­ma, sli­ka­ru, pje­sni­ku, glum­cu, lje­ka­ri­ma, kle­sa­ru, lju­ba­vi­ma, sa­kral­no­sti­ma... Ulav­nom, oni­ma što ima­ju sen­zi­bi­li­tet umjet­nič­kog du­ho­va­nog po­i­ma­nja svi­je­ta, od­no­sno ču­va­ra ljud­skog u čo­vje­ku. Ti­me njen pje­sni­ki po­jam bo­la re­flek­tu­je svo­ju tam­nu svje­tlost na si­gur­ne lo­ka­ci­je, ta­mo gdje tu­ga po­ma­lo iona­ko sta­nu­je – za­klju­či­la je Lu­ko­vić..
Pro­fe­sor srp­skog je­zi­ka i knji­žev­no­sti Ra­do­je Fe­mić, u po­go­vo­ru na­vo­di da „Pam­će­nje bo­la”, za­o­kruž­jue po­e­tič­ku ko­smo­go­nu­ju ini­ci­ra­nu pret­nod­nim knji­ga­ma po­e­zi­je.
- Po­e­zi­ja, za­snov­na na naj­bo­ljim do­ma­ćim i svjet­skim tra­di­ci­ja­ma žen­skog pje­va­nja i mi­šlje­nja, tran­spo­no­van je lič­ni do­ži­vljaj, ko­ji pod­vrg­nut po­stup­ku pje­snič­ke sti­li­za­ci­je pre­la­zi u eks­pli­ka­ci­ju sve­pri­sut­nog po­et­skog gla­sa. Za­jed­no svoj­stvo sivh po­et­skih ci­klu­sa pje­snič­ke zbir­ke „Pam­će­nje bo­la” je­ste te­žnja za uhva­tlji­vo­šću sa­mo­o­dr­ža­va­ju­ćih ži­vot­nih sen­za­ci­ja, ko­je od ras­ta­ka­nja ču­va sna­ga pam­će­nja. Za­to se ova po­et­ska zbir­ka mo­že, u svje­tlu nje­nog na­slo­va, ozna­či­ti i kao dnev­nik pat­nje, ali i kao dnev­nik pam­će­nja.
Fe­mić do­da­je da je me­mo­ri­ja, shva­će­na bi­lo u ko­lek­tiv­nom ili in­di­vi­du­la­nom smi­slu, još naj­po­u­zda­ni­je svje­do­čan­stvo tra­ja­nja.
– Po­e­zi­ja je ne­sum­nji­vo oda­ni sa­ve­znik vječ­no­sti, što po­et­ski glas Na­de D. Pa­vi­će­vić svo­jim po­li­fo­nim ka­ra­ke­te­rom po­tvr­đu­je na naj­ljep­ši na­čin – za­klju­čio je Fe­mić.
M.N.

Po­sve­će­na i po­zo­ri­štu

Na­da D. Pa­vi­će­vić je ro­đe­na 1951. go­di­ne u An­dri­je­vi­ci. Di­plo­mi­ra­la je knji­žev­no­sti na Fi­lo­lo­škom fa­kul­te­tu u Be­o­gra­du. Ra­di kao pro­fe­sor srp­skog je­zi­ka i knji­žev­no­sti u Gim­na­zi­ji „Mi­lo­je Do­bra­ši­no­vić” u Bi­je­lom Po­lju. Ob­ja­vi­la je zbir­ke po­e­zi­je „Pri­vi­to sun­ce” i „Iz­gu­blje­na sjen­ka”. Za­stu­plje­na je u an­to­lo­gi­ja­ma lir­ske po­e­zi­je. Pi­še knji­žev­nu kri­ti­ku i ese­ji­sti­ku. Uspje­šno se ba­vi scen­skom umjet­no­šću; po­zo­ri­šnim ra­dom sa dje­com i od­ra­sli­ma.